Η Μινυάς ήταν ένα επικό ποίημα του 7ου ή 6ου π.Χ. αιώνα το οποίο ο Παυσανίας απέδιδε με επιφύλαξη στον Πρόδικο τον Φωκαέα.[1] [2]
Υποθέτουμε, βασιζόμενοι αποκλειστικά και μόνον στον τίτλο του έργου, ότι η Μινυάς διηγιόταν την ιστορία του Μινύα, του μυθικού βασιλιά του βοιωτικού Ορχομενού και γενάρχη των Μινύων. Ωστόσο, οι δύο -και μοναδικοί- στίχοι της Μινυάδος που σώζονται καθώς και τα σωθέντα σε πεζό λόγο αποσπάσματα αναφέρονται όλα είτε στην κάθοδο του Θησέα και του Πειρίθου στον Άδη[3] (με σκοπό να απαγάγουν την Περσεφόνη) είτε στη θανάτωση και στη μεταθανάτια τιμωρία ηρώων (όπως ο Μελεάγρος,[4] ο Αμφίων και ο Θάμυρις),[5] οι οποίοι με την υβριστική τους συμπεριφορά προσέβαλαν και εξόργισαν τους θεούς.
Ανάλογα όμως θέματα, σχετικά με την κάθοδο ή την τιμωρία ηρώων στον Κάτω Κόσμο, πραγματευόταν και το ορφικό ποίημα Εἰς Ἅιδου κατάβασις (που ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς[6] και η Σούδα[7] αποδίδουν επίσης στον Πρόδικο) και γι' αυτό ορισμένοι σύγχρονοι φιλόλογοι υποστηρίζουν ότι η Εἰς Ἅιδου κατάβασις ήταν στην πραγματικότητα ένα άλλο όνομα της Μινυάδος ή ότι αποτελούσε απλά ένα τμήμα της -άποψη που φυσικά δεν είναι γενικά αποδεκτή.
Εκτός από τον Παυσανία, μια σύντομη μνεία στην Μινυάδα υπήρχε και στο Περὶ Εὐσεβείας έργο του Φιλόδημου, ενώ ένα παπυρικό απόσπασμα 27 περίπου στίχων (στο οποίο ο νεκρός Μελέαγρος συνομιλεί στον Κάτω κόσμο με τον Θησέα) θα μπορούσε επίσης να ανήκει στην Μινυάδα.[8][9]
Σημειώσεις
1. Παυσανίας, Ἑλλάδος περιήγησις, 4. 33:7· [Πρόδικος δὲ Φωκαεὺς - εἰ δὴ τούτου τὰ ἐς τὴν Μινυάδα ἔπη…].
2. Στηριζόμενοι στην επιφύλαξη αυτή του Παυσανία και στις υποτιθέμενες βοιωτικές ιστορίες στις οποίες παραπέμπει ο τίτλος του ποιήματος, κάποιοι σύγχρονοι φιλόλογοι υποστηρίζουν ότι η Μινυάς πρέπει μάλλον να γράφτηκε από κάποιον αρχαϊκό Βοιωτό ποιητή, όπως ο Χερσίας, αν και δεν υπάρχει καμιά αρχαία μαρτυρία που να τεκμηριώνει ανάλογη υπόθεση.
3. Παυσανίας, 10.28.2·
... ἐπηκολούθησε δὲ ὁ Πολύγνωτος ἐμοὶ δοκεῖν ποιήσει Μινυάδι∙ ἔστι γὰρ δὴ ἐν τῆι Μινυάδι ἐς Θησέα ἔχοντα καὶ Πειρίθουν∙
ἔνθ’ ἦ τοι νέα μὲν νεκυάμβατον, ἣν ὁ γεραιὸς
πορθμεὺς ἦγε Χάρων, οὐκ ἔλλαβον ἔνδοθεν ὅρμου
ἐπὶ τούτωι (τοῦτο β) οὖν καὶ Πολύγνωτος γέροντα ἔγραφεν ἤδη τῆι ἡλικίαι τὸν Χάρωνα.
["Μου φαίνεται πως ο Πολύγνωτος ακολούθησε το ποίημα Μινυάς, γιατί στην Μινυάδα αναφέρονται τα εξής σχετικά με τον Θησέα και τον Πειρίθου:
τότε, φυσικά, το πλοίο όπου μπαίνουν οι νεκροί, που το οδηγούσε ο γέροντας /
βαρκάρης Χάρων, δεν το βρήκαν μέσα στον όρμο.
Γι’ αυτό λοιπόν ο Πολύγνωτος παρέστησε τον Χάρωνα σε γεροντική ηλικία."]
Δρόμοι του Παυσανία
4. Παυσανίας, 10.31.3.
5. Παυσανίας, 9.5.8.
6. Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, Στρωματεῖς, XXI:e.
7. Λεξικόν Σουΐδα, λήμμα: "Ορφεύς".
8. M. West, Greek Epic Fragments: From the Seventh to the Fifth Centuries BC, "Minyas", σελ. 268-273, Loeb Classical Library, Harvard University Press, 2003.
9. Οι στίχοι αυτοί βέβαια θα μπορούσαν κάλλιστα να ανήκουν και στο ησιόδειο έπος Πειρίθου κατάβασις.
Ο θολωτός τάφος του Μινύα στον Ορχομενό |
Ανάλογα όμως θέματα, σχετικά με την κάθοδο ή την τιμωρία ηρώων στον Κάτω Κόσμο, πραγματευόταν και το ορφικό ποίημα Εἰς Ἅιδου κατάβασις (που ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς[6] και η Σούδα[7] αποδίδουν επίσης στον Πρόδικο) και γι' αυτό ορισμένοι σύγχρονοι φιλόλογοι υποστηρίζουν ότι η Εἰς Ἅιδου κατάβασις ήταν στην πραγματικότητα ένα άλλο όνομα της Μινυάδος ή ότι αποτελούσε απλά ένα τμήμα της -άποψη που φυσικά δεν είναι γενικά αποδεκτή.
Εκτός από τον Παυσανία, μια σύντομη μνεία στην Μινυάδα υπήρχε και στο Περὶ Εὐσεβείας έργο του Φιλόδημου, ενώ ένα παπυρικό απόσπασμα 27 περίπου στίχων (στο οποίο ο νεκρός Μελέαγρος συνομιλεί στον Κάτω κόσμο με τον Θησέα) θα μπορούσε επίσης να ανήκει στην Μινυάδα.[8][9]
"Αγρέας"
Σημειώσεις
2. Στηριζόμενοι στην επιφύλαξη αυτή του Παυσανία και στις υποτιθέμενες βοιωτικές ιστορίες στις οποίες παραπέμπει ο τίτλος του ποιήματος, κάποιοι σύγχρονοι φιλόλογοι υποστηρίζουν ότι η Μινυάς πρέπει μάλλον να γράφτηκε από κάποιον αρχαϊκό Βοιωτό ποιητή, όπως ο Χερσίας, αν και δεν υπάρχει καμιά αρχαία μαρτυρία που να τεκμηριώνει ανάλογη υπόθεση.
3. Παυσανίας, 10.28.2·
... ἐπηκολούθησε δὲ ὁ Πολύγνωτος ἐμοὶ δοκεῖν ποιήσει Μινυάδι∙ ἔστι γὰρ δὴ ἐν τῆι Μινυάδι ἐς Θησέα ἔχοντα καὶ Πειρίθουν∙
ἔνθ’ ἦ τοι νέα μὲν νεκυάμβατον, ἣν ὁ γεραιὸς
πορθμεὺς ἦγε Χάρων, οὐκ ἔλλαβον ἔνδοθεν ὅρμου
ἐπὶ τούτωι (τοῦτο β) οὖν καὶ Πολύγνωτος γέροντα ἔγραφεν ἤδη τῆι ἡλικίαι τὸν Χάρωνα.
["Μου φαίνεται πως ο Πολύγνωτος ακολούθησε το ποίημα Μινυάς, γιατί στην Μινυάδα αναφέρονται τα εξής σχετικά με τον Θησέα και τον Πειρίθου:
τότε, φυσικά, το πλοίο όπου μπαίνουν οι νεκροί, που το οδηγούσε ο γέροντας /
βαρκάρης Χάρων, δεν το βρήκαν μέσα στον όρμο.
Γι’ αυτό λοιπόν ο Πολύγνωτος παρέστησε τον Χάρωνα σε γεροντική ηλικία."]
Δρόμοι του Παυσανία
4. Παυσανίας, 10.31.3.
5. Παυσανίας, 9.5.8.
6. Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, Στρωματεῖς, XXI:e.
7. Λεξικόν Σουΐδα, λήμμα: "Ορφεύς".
8. M. West, Greek Epic Fragments: From the Seventh to the Fifth Centuries BC, "Minyas", σελ. 268-273, Loeb Classical Library, Harvard University Press, 2003.
9. Οι στίχοι αυτοί βέβαια θα μπορούσαν κάλλιστα να ανήκουν και στο ησιόδειο έπος Πειρίθου κατάβασις.
(Το άρθρο αναρτήθηκε από τον υπογράφοντα και στην ελληνική Βικιπαίδεια .)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου