Φανόδημος

Ο Φανόδημος, ο επιφανής ατθιδογράφος και πατέρας του ιστορικού Διύλλου, έζησε στο δεύτερο μισό του 4^ου π.Χ. αιώνος και στις αρχές του 3^ου.

Η γενέτειρά του δεν είναι γνωστή με απόλυτη βεβαιότητα. Εικάζεται μόνον ότι καταγόταν από την νήσο Ικό[1], για την οποία άλλωστε είχε γράψει ένα χρονικό με τίτλο Ικιακά. Διέμενε πάντως στην Αθήνα και υπήρξε οπαδός των θέσεων του Λυκούργου.[2]

Έγραψε επίσης μια ιστορία της Δήλου με τίτλο Δηλιακά [3] και μια Ατθίδα αποτελούμενη από εννιά τουλάχιστον βιβλία, το σημαντικότερο και εκτενέστερο έργο του.[4]

Ο Φανόδημος δεν περιοριζόταν στη καταγραφή μόνον των ιστορικών γεγονότων, αλλά συμπεριελάμβανε στα έργα του και πολλές μυθολογικές αφηγήσεις. Ως ιστορικός δεν ήταν πάντοτε αντικειμενικός και αμερόληπτος. Εξυμνούσε φανερά τους Αθηναίους και υποτιμούσε τους αντιπάλους τους (όπως φαίνεται και στο σωθέν απόσπασμα στο οποίο περιγράφει τη μάχη στον Ευρυμέδοντα ποταμό).

Από τα έργα του σώθηκαν 27 αποσπάσματα (όλα από την Ατθίδα). Αναφέρονται από τον Πλούταρχο, τον Αθήναιο, τον Διονύσιο τον Αλικαρασσέα, τη Σούδα, τον Ησύχιο, τον Αρποκρατίωνα, το Μέγα Ετυμολογικόν κ.ά.[5]

---

 Σημειώσεις

1. Στέφανος Βυζάντιος, Εθνικά, λήμμα: "Ἰκός".
•  Ο Στέφανος ο Βυζάντιος τοποθετεί την Ικό στις Κυκλάδες, κοντά στην Εύβοια. Ο Στράβων αναφέρει επίσης μια νήσο Ικό, αλλά στις Βόρειες Σποράδες (Στράβων, 9.5.16).
2. Brill´s New Pauly online, Phanodemus.
3. Αρποκρατίων, λήμμα: "Ἑκάτης νῆσος".
4. W. Smith, A dictionary of Greek and Roman biography and mythology (1859), "Phanodemus".
5. K. Müller, Fragmenta historicorum Graecorum, Phanodemus, τόμος I, σελ.366-370.

(Το άρθρο αναρτήθηκε από τον υπογράφοντα και στην ελληνική Βικιπαίδεια)

---

Φαίστος, ο εποποιός

Ο Φαίστος (Φαῖστος) ήταν επικός ποιητής της ελληνιστικής εποχής. Έγραψε ένα έπος με τίτλο Λακεδαιμονικά από το οποίο σώθηκε μοναχά ένας στίχος:
    Ζεῦ Λιβύης Ἄμμων κερατηφόρε κέκλυθι μάντι.
    (Άκουσε Δία, της Λιβύης Άμμωνα, μάντη κερασφόρε.)

Όλες οι ελάχιστες πληροφορίες που υπάρχουν γι' αυτόν προέρχονται από τα σχόλια στους Πυθιονίκους του Πινδάρου.[1]

---

1. Αλεξανδρινοί επικοί ποιητές, "Φαίστος", εκδ. Εξάντας, 2006.

(Το άρθρο αναρτήθηκε από τον υπογράφοντα και στην ελληνική Βικιπαίδεια)

---

Φιλίσκος ο Μιλήσιος

Ο Φιλίσκος ο Μιλήσιος ήταν ρητοροδιδάσκαλος του 4ου π.Χ. αιώνα, μαθητής του Ισοκράτη.

Πριν ασχοληθεί με την ρητορική υπήρξε γνωστός αυλητής (παραδοξότατος), και γι' αυτό ο Ισοκράτης τον αποκαλούσε "αυλοτρύπη".[1] Αργότερα ίδρυσε την δική του σχολή στην Αθήνα, όπου μαθήτευσαν οι ιστορικοί Τίμαιος ο Ταυρομενίτης και Νεάνθης ο Κυζικηνός.[2]

Έγραψε ένα εγχειρίδιο ρητορικής τέχνης αποτελούμενο από δύο βιβλία, την βιογραφία του Αθηναίου ρήτορα και πολιτικού Λυκούργου και μια συλλογή αποφθεγμάτων και ρητορικών παραδειγμάτων του δασκάλου του Ισοκράτη.[3] Από τον (ψευδο)Πλούταρχο αναφέρεται επίσης ένα επιτάφιο επίγραμμά του για τον Λυσία.[4]

Από τα έργα του σώζεται ένα απόσπασμα σε πάπυρο της Οξυρρύγχου. Σύμφωνα με τον άγνωστο συγγραφέα του παπύρου αυτού (2ος μ.Χ. αιώνας) ο Φιλίσκος ήταν αυτός που έγραψε για την ιστορία του παιδιού εκείνου που, επειδή το διεκδικούσαν ως δικό τους δυο διαφορετικές μητέρες, ο κριτής έδωσε διαταγή να το κόψουν στα δύο και η καθεμιά τους να πάρει από ένα κομμάτι του. Η διήγηση αυτή, που θυμίζει προφανώς την αντίστοιχη βιβλική ιστορία του Σολομώντα (βλ. Σολομώντεια λύση), προκάλεσε ενδιαφέροντα σχόλια. Ορισμένοι μελετητές ισχυρίσθηκαν ότι η απόλυτη ομοιότητα των ιστοριών αποδεικνύει πως ο Φιλίσκος (και άρα οι Έλληνες του 4ου π.Χ. αιώνα) γνώριζαν ήδη τις ιστορίες της Βίβλου.[5] Ωστόσο, άλλοι μελετητές απορρίπτουν τη σχέση αυτή και υποστηρίζουν ότι και οι δύο ιστορίες (του Φιλίσκου και της Βίβλου), ανεξάρτητα η μία από την άλλη, έχουν ενδεχομένως ως πηγή τους ένα πολύ παλαιότερο ινδικό κείμενο.[6]

---

1. Λεξικόν Σουίδα (Σούδα), λήμμα: "Φιλίσκος Μιλήσιος".
2. Λεξικόν Σουίδα, λήμμα: "Τίμαιος Ταυρομενίτης" και "Νεάνθης Κυζικηνός".
3. W. Smith, A dictionary of Greek and Roman biography and mythology (1859), "Philiscus of Miletus", τόμος III, σελ.294.

4. J. M. Edmonds, Greek Elegy and Iambus, 2.11.2.

5. Joseph Mélèze Modrzejewski , Philiscos de Milet et le jugement de Salomon: la première référence grecque à la bible [Ο Φιλίσκος ο Μιλήσιος και η Σολομώντεια λύση: η πρώτη ελληνική αναφορά στην Βίβλο], Bullettino dell' Istituto di Diritto Romano "Vittorio Scialoja", ISSN 0391-1810, Nº 30, 1988, p. 571-597.
6. E. G. Turner, The Papyrologist at Work, Durham,  p. 7-14, 1973.

(Το άρθρο αναρτήθηκε από τον υπογράφοντα και στην ελληνική Βικιπαίδεια)

---

Φιλόχορος

Ο Φιλόχορος ήταν Αθηναίος ιστορικός του 3^ου π.Χ. αιώνα. Θεωρείται ο επιφανέστερος των ατθιδογράφων. Γνωρίζουμε τους τίτλους 23 συγγραμμάτων του, από τα οποία σώθηκε ένας σημαντικός αριθμός αποσπασμάτων.

Σύμφωνα με τη Σούδα ο Φιλόχορος ήταν μάντης και ιεροσκόπος. Ο πατέρας του λεγόταν Κύκνος και η σύζυγός του η Αρχεστράτη. Θανατώθηκε με εντολή του Αντίγονου Γονατά μετά την άλωση της Αθήνας (262 π.Χ.), επειδή κατηγορήθηκε ότι ήταν φίλα προσκείμενος στον Πτολεμαίο τον Β΄ (με τον οποίο ο Αντίγονος βρισκόταν σε διαρκή διαμάχη).[1]

"Ατθίς"

Η Ατθίς (ή Ατθίδες ή Ιστορίαι) ήταν το σημαντικότερο και εκτενέστερο έργο του. Αποτελούνταν από 17 βιβλία. Στα δύο πρώτα ο Φιλόχορος αναφερόταν στους μυθικούς χρόνους της Αττικής και έδινε μια λεπτομερή περιγραφή των λατρευτικών εθίμων και τελετών. Στα επόμενα τέσσερα περιέγραφε τα ιστορικά γεγονότα που συνέβηκαν πριν την εποχή του και στα τελευταία ένδεκα εξιστορούσε τα γεγονότα της δικής του εποχής. Η αφήγησή του σταματούσε στο 261 π.Χ. Τα πρώτα έξι βιβλία μάλλον γράφτηκαν πολύ νωρίτερα από τα υπόλοιπα και αποτελούσαν αρχικά ένα ξεχωριστό έργο.[2]

Από το δεύτερο βιβλίο της Ατθίδος (όπως μας πληροφορεί ο Βυζαντινός χρονογράφος Γεώργιος Σύγκελλος)[3]προέρχεται μια άλλη, λιγότερο βάναυση και περισσότερο αληθοφανής, εκδοχή του μύθου του Θησέα και του Μινώταυρου, την οποία μνημονεύει και ο Πλούταρχος.[4] Σύμφωνα μ' αυτήν ο Λαβύρινθος ήταν η φυλακή στην οποία κρατιόταν τα παιδιά των Αθηναίων (που κάθε χρόνο ή Αθήνα έστελνε ως "φόρο" στην Μινωική Κρήτη) μέχρι να γίνουν οι ετήσιοι γυμνικοί αγώνες που ο Μίνωας είχε καθιερώσει προς τιμήν του δολοφονημένου στην Αττική γιου του Ανδρόγεω. Οι νικητές έπαιρναν ως έπαθλο τα παιδιά. Σε προηγούμενους αγώνες νικητής είχε αναδειχθεί ο σκληρόψυχος και βίαιος στρατηγός του Μίνωα ονόματι Ταύρος. Ο Μίνωας τον απεχθανόταν για τον χαρακτήρα του, αλλά και για κάποια φήμη που τον έφερε να σχετίζεται με την Πασιφάη. Όταν λοιπόν ο Θησέας του ζήτησε να παλέψει με τον Ταύρο, δέχθηκε με ευχαρίστηση. Παρούσα στον αγώνα ήταν και η Αριάδνη που θαμπώθηκε και σαγηνεύτηκε από την ομορφιά του Θησέα. Ο Θησέας κατατρόπωσε τον Ταύρο ντροπιάζοντας τον, και ο Μίνωας ευχαριστημένος απελευθέρωσε τα παιδιά των Αθηναίων και απάλλαξε την Αθήνα από την απεχθή ρήτρα.

Τα άλλα έργα του Φιλόχορου

 (Τα περισσότερα από αυτά αναφέρονται από τη Σούδα)
• Επιτομή της ιδίας Ατθίδος. Η αρχική Ατθίδα των 17 βιβλίων ήταν ιδιαίτερα διεξοδική και έτσι ο Φιλόχορος αναγκάστηκε αργότερα  να γράψει και μια επιτομή της. Επιτομή της Ατθίδος έγραψε επίσης και ο Ρωμαίος συγγραφέας Ασίνιος Πωλίων.[5]
• Προς την Δήμωνος Ατθίδα ή Προς Δήμωνα αντιγραφή, όπου ο Φιλόχορος επιχειρούσε να ανασκευάσει τα, κατ' αυτόν, λάθη του προγενεστέρου του ατθιδογράφου Δήμωνος.
• Περί των εν Αθήνησιν αρξάντων από Σωκρατίδου και μέχρι Απολλόδωρου. (Ο Σωκρατίδης ήταν άρχοντας το 374 π.Χ. και ο Απολλόδωρος το 319 π.Χ.)
• Ολυμπιάδες εν βιβλίοις β΄. Ο Φιλόχορος δεν χρησιμοποιούσε τις Ολυμπιάδες ως σημείο αναφοράς, αλλά τα ονόματα των διαδοχικών αρχόντων της Αθήνας. Πιθανώς να έγραψε το παραπάνω έργο επηρεασμένος από τον Τίμαιο τον Ταυρομενίτη (ο οποίος αντιπαραβάλλοντας τους καταλόγους των αρχόντων των διαφόρων ελληνικών πόλεων με τους καταλόγους των Ολυμπιονικών εισήγαγε για πρώτη φορά ένα πανελλήνιο σύστημα χρονολόγησης με βάση τις Ολυμπιάδες).
• Περί της τετραπόλεως. Πρόκειται για την Ιωνική Τετράπολη της Αττικής που απάρτιζαν οι πόλεις Οινόη, Μαραθών, Προβάλινθος και Τρικόρινθος.
• Επιγράμματα αττικά, μια συλλογή των επιγραφών της Αττικής.
• Ηπειρωτικά.
• Δηλιακά.
• Περί των Αθήνησιν αγώνων βιβλία ιζ΄.
• Περί εορτών.
• Περί ημερών (καταγραφή των ιερών ημερών της Αττικής).
• Περί θυσιών.
• Περί μαντικής, συλλογή παλαιότερων χρησμών και παρουσίαση των διαφόρων τεχνικών μαντείας.
  (Το Περί συμβόλων που αναφέρει η Σούδα ως ξεχωριστό έργο ήταν πιθανότατα ένα κεφάλαιο του Περί μαντικής.)
• Περί καθαρμών.
• Περί μυστηρίων των Αθήνησι.
• Περί Αλκμάνος.
• Περί των Σοφοκλέους μύθων βιβλία ε΄.
• Περί Ευριπίδου· βιογραφία του Ευριπίδη και υπεράσπισή του ενάντια στις κατηγορίες που του προσάπτονταν.
• Συναγωγή ηρωίδων, ήτοι Πυθαγορείων γυναικών. Περιελάμβανε (μάλλον) τις βιογραφίες επιφανών Πυθαγόρειων γυναικών, όπως της Θεανούς και της Μελίσσας.
• Η προς Άλυτον επιστολή, όπου αναφερόταν θέματα λατρείας.
• Επιτομή της Διονυσίου πραγματείας περί ιερών. (Δεν είναι γνωστό ποιος ήταν αυτός ο Διονύσιος)
• Σαλαμίνος κτίσις.

Κριτική του έργου του

Ο Φιλόχορος ήταν ευσυνείδητος και επιμελής συγγραφέας. Έδινε μεγάλη σημασία στις χρονολογίες και το ύφος του ήταν σαφές και λιτό. Τα έργα του εκτιμήθηκαν καθ' όλη την αρχαιότητα και αναφέρονται συχνά από μεταγενέστερους ιστορικούς, λεξικογράφους και σχολιαστές (όπως ο Πλούταρχος, ο Αθήναιος,ο Στράβων, ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς, ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, ο Διογένης ο Λαέρτιος, ο Αρποκρατίων, ο Στέφανος ο Βυζάντιος, ο Ζηνόβιος, ο Ησύχιος, ο Ευσέβιος, το Λεξικό του Φωτίου, το Μέγα Ετυμολογικόν, ο Ιωάννης Μαλάλας, ο Τερτυλλιανός, ο Λατίνος μυθογράφος Φουλγέντιος και πολλοί άλλοι).

Σώθηκαν πάνω από διακόσια αποσπάσματα, τα περισσότερα από την Ατθίδα.[6]

---

     Σημειώσεις

1. Λεξικό Σουίδα (Σούδα), λήμμα: "Φιλόχορος".
2. W. Smith, A dictionary of Greek and Roman biography and mythology (1859), "Philochorus", τόμος III, σελ. 299.
3. Γεώργιος Σύγκελλος, Εκλογή χρονογραφίας, σελ. 309.
4. Πλούταρχος, Βίοι παράλληλοι, Θησεύς, 16.1, 19.2, 19.3.
5. Λεξικόν Σουίδα, λήμμα: "Πωλίων ο Ασίνιος".
6. K. Müller, Fragmenta historicorum Grecorum (Αποσπάσματα Ελλήνων ιστορικών), "Philochori Fragmenta", τόμος I, σελ. 384-417.
• Atthis fragments (αποσπάσματα από την Ατθίδα σε αγγλική μετάφραση).

(Το άρθρο αναρτήθηκε από τον υπογράφοντα και στην ελληνική Βικιπαίδεια)

---

Φιλοστέφανος ο Κυρηναίος

Ο Φιλοστέφανος ο Κυρηναίος ήταν ιστορικός, γεωγράφος (και ποιητής) του 3ου π.Χ. αιώνα. Έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Αλεξάνδρεια και υπήρξε μαθητής και φίλος του συμπατριώτη του Καλλίμαχου.[1]

Μνημονεύονται τα έργα του:
• Περὶ τῶν ἐν τῇ Ἀσίᾳ πόλεων
• Περὶ Κυλλήνης
• Περὶ νήσων (κεφάλαιο του οποίου ήταν μάλλον και το Περὶ Κύπρου, το οποίο αναφέρει ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, και στο οποίο περιλαμβανόταν η ιστορία του Πυγμαλίωνα, του μυθικού βασιλιά της Κύπρου που ερωτεύθηκε το γυμνό άγαλμα της Αφροδίτης.)
• Ἠπειρωτικά
• Περὶ εὑρημάτων (όπου παρουσιάζονταν διάφορες εφευρέσεις της εποχής)
• Υπομνήματα (το οποίο πραγματευόταν μύθους και διάφορες άλλες παράδοξες ή αξιομνημόνευτες ιστορίες).
• Περὶ κρηνῶν
• Περὶ παραδόξων ποταμῶν (το οποίο ήταν γραμμένο σε ελεγειακά δίστιχα και βασιζόταν μάλλον σε πληροφορίες που περιλαμβάνονταν στο Περὶ τῶν ἐν τῇ οἰκουμένῃ ποταμῶν έργο του Καλλιμάχου.[2] Σ' αυτό, σύμφωνα με τον Αθήναιο, ο Φιλοστέφανος ανέφερε και τους "φθεγγόμενους ιχθύς" που φαίνεται πως υπήρχαν τότε στον παραπόταμο του Λάδωνα Αροάνιο [Αόρνο] και οι οποίοι έβγαζαν, λέει, φωνές όμοιες με αυτές του πουλιού τσίχλα.[3]

Τα έργα του Φιλοστεφάνου χρησιμοποιήθηκαν ευρύτατα από τους μεταγενέστερους του γραμματικούς και σχολιαστές, σώθηκαν όμως ελάχιστα μόνον αποσπάσματα.[4]

---

1. W. Smith, A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology, "Philostephanus of Cyrene".
2. Α. Λέσκυ, Ιστορία της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας, σελ. 1037, εκδ. Κυριακίδη, 2011.
3. Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, 8.3.
4. K. Müller, Fragmenta historicorum graecorum (1841), "Philostephanus Cyrenæus", σελ. 28-31, τόμος III.

(Το άρθρο αναρτήθηκε από τον υπογράφοντα και στην ελληνική Βικιπαίδεια)

---

Φιλοστέφανος, ο κωμικός ποιητής

Ο Φιλοστέφανος ήταν ποιητής της παλαιάς ή της μέσης κωμωδίας.

Ο Αθήναιος έσωσε ένα τετράστιχο απόσπασμα από την κωμωδία Δήλιος, στην οποία ο Φιλοστέφανος φαίνεται πως διακωμωδούσε τις συνήθειες των κατοίκων της Δήλου.[1] Στο  απόσπασμα αναφέρονται και τα ονόματα δύο κορυφαίων μαγείρων της αρχαιότητας, του Δαίδαλου και του Θίβρωνα του Αθηναίου.[2]

---

1. W. Smith, A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology, "Philostephanus: a comic poet ".
2. Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, 7.40:
    Φιλοστέφανος δ᾽ ἐν Δηλίῳ καὶ ὀνόματα ἐνδόξων μαγείρων ἐν τοῖσδε καταλέγει:
         εἰδώς σε πάντων διαφέροντα τῇ τέχνῃ
             τῇ τ᾽ ὀξύτητι μετὰ Θίβρωνα, Δαίδαλε,
         τὸν ἐξ Ἀθηνῶν, τὸν καλούμενον Πέρας,
             δοὺς μισθὸν ὃν μ᾽ ᾔτησας ἥκω δεῦρ᾽ ἄγων.

(Το άρθρο αναρτήθηκε από τον υπογράφοντα και στην ελληνική Βικιπαίδεια)

---

Φιλοστέφανος ο Μαντινεύς

Ο Φιλοστέφανος ήταν ποιητής ύμνων από την Μαντινεία[1].

Μνημονεύεται μόνον από τον Πτολεμαίο Χέννο, ο οποίος θεωρεί σκόπιμο να μας πληροφορήσει ότι ο Φιλοστέφανος δεν είχε φορέσει ποτέ στη ζωή του ἱμάτιον [πανωφόρι][2] -υπονοώντας προφανώς ότι ήταν μια ιδιόρρυθμη προσωπικότητα.

---

1. W. Smith, A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology, "Philostephanus of Mantineia".
2. Φωτίου Βιβλιοθήκη, "Πτολεμαίου Χέννου: Καινή ιστορία", κωδ.190.3.

(Το άρθρο αναρτήθηκε από τον υπογράφοντα και στην ελληνική Βικιπαίδεια)

---

Φύλαρχος

Ο Φύλαρχος ήταν ιστορικός και μυθογράφος του 3^ου π.Χ. αιώνα.

Ως γενέτειρά του αναφερόταν άλλοτε η Ναύκρατις της Αιγύπτου, άλλοτε η Αθήνα και άλλοτε η Σικυών. Το σίγουρο πάντως είναι ότι έζησε στην Αθήνα· ίσως όμως να γεννήθηκε στη Ναύκρατι.

Έγραψε, σύμφωνα με τη Σούδα, τα εξής έξι έργα: [1]
- "Ιστορίαι" (αποτελούμενο από 28 βιβλία, το σημαντικότερο και εκτενέστερο έργο του) στο οποίο εξιστορούσε τα γεγονότα που συνέβηκαν από το 272 έως το 220 π.Χ., δηλαδή από την εκστρατεία του Ηπειρώτη Πύρρου εναντίον της Πελοποννήσου μέχρι τον θάνατο του βασιλιά της Σπάρτης Κλεομένη του Γ'.
- "Τα κατά Αντίοχον και Περγαμηνόν Ευμένη", ιστορικό επίσης έργο στο οποίο παρέθετε τα γεγονότα και τις διαμάχες από την εποχή του Ευμένη του Α΄ και του Αντιόχου Σωτήρος μέχρι την εποχή του Ευμένη του Β΄ και του Αντιόχου του Μεγάλου.
- "Επιτομή μυθική" και "Περί της του Διός επιφανείας".[2]
- "Περί ευρημάτων".
- "Παρεμβάσεις" (αποτελούμενο από εννιά βιβλία).
Ένα έβδομο έργο με τίτλο "Άγραφα", μυθολογικού επίσης περιεχομένου, αναφέρεται από τον Σχολιαστή του Αίλιου Αριστείδη.[3]

Ο Πολύβιος κατέκρινε τον Φύλαρχο για το ρητορικό και παθιασμένο ύφος του και τον κατηγόρησε για έλλειψη αντικειμενικότητας, μεροληψία υπέρ του Κλεομένη και εχθρότητα εναντίων των Αχαιών. Τις κατηγορίες αυτές υιοθέτησε και ο Πλούταρχος,[4] παρότι ο ίδιος δανείστηκε και ενσωμάτωσε στα δικά του έργα πολλές από τις πληροφορίες του Φυλάρχου (όπως αργότερα και ο Ιουστίνος).[5]

Στα έργα του Φυλάρχου αναφέρονται επίσης ο Αθήναιος, ο Παρθένιος, ο Αιλιανός, ο Διογένης ο Λαέρτιος, ο Απολλώνιος ο Δύσκολος, ο Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος, ο Ιωάννης Τζέτζης, ο Ζηνόβιος, ο Αρποκρατίων, το Λεξικόν του Φωτίου, το Μέγα Ετυμολογικόν κ.ά.[6]

---

     Σημειώσεις

1. Λεξικόν Σουΐδα, λήμμα: "Φύλαρχος"·
    [Φύλαρχος, Ἀθηναῖος ἢ Ναυκρατίτης - οἱ δὲ Σικυώνιον, ἄλλοι Αἰγύπτιον ἔγραψαν - ἱστορικός, τὴν ἐπὶ Πελοπόννησον Πύρρου τοῦ Ἠπειρώτου στρατείαν ἐν βιβλίοις κη΄· κατάγει δὲ καὶ μέχρι Πτολεμαίου τοῦ Εὐεργέτου κληθέντος καὶ τῆς Βερενίκης τελευτῆς, καὶ ἕως τοῦ θανάτου Κλεομένους  τοῦ Λακεδαιμονίου, ἐπιστρατεύσαντος αὐτῷ Ἀντιγόνου.  τὰ κατὰ τὸν Ἀντίοχον καὶ τὸν Περγαμηνὸν Εὐμένη, Ἐπιτομὴν μυθικήν, Περὶ τῆς τοῦ Διὸς ἐπιφανείας, Περὶ εὑρημάτων, Παρεμβάσεων βιβλία θ΄].
2. Αν και η Σούδα τα αναφέρει ως ξεχωριστά έργα, επρόκειτο μάλλον για ένα έργο με γενικό τίτλο Επιτομή μυθική, κεφάλαιο του οποίου ήταν το Περί της του Διός επιφανείας.
3. W. Smith, A dictionary of Greek and Roman biography and mythology (1859), "Phylarchus".
4. Πλούταρχος, Βίοι παράλληλοι, Άρατος, 38.12·
     [Φύλαρχος …καὶ καθάπερ ἐν δίκῃ τῇ ἱστορίᾳ τῷ μὲν ἀντιδικῶν διατελεῖ, τῷ δὲ συναγορεύων].
5. W. Smith, ό.π.
6. K. Müller, Fragmenta historicorum Graecorum (Αποσπάσματα Ελλήνων ιστορικών), "Phylarchi fragmenta", τόμος  I, σελ. 334-358.

(Το άρθρο αναρτήθηκε από τον υπογράφοντα και στην ελληνική Βικιπαίδεια)

---

Φώκος ο Σάμιος

Ο Φώκος ήταν συγγραφέας του 6ου π.Χ. αιώνα από τη Σάμο. Τον αναφέρει ο Διογένης ο Λαέρτιος ως τον πιθανό δημιουργό ενός έργου γραμμένο σε δακτυλικό εξάμετρο με τίτλο "Ναυτική Αστρολογία" που βρισκόταν στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και απεδίδετο από κάποιους άλλους στον Θαλή τον Μιλήσιο.[1]

---

1. Διογένης ο Λαέρτιος, Βίοι και γνώμαι των εν φιλοσοφία ευδοκιμησάντων, 1.1.23·
    ["ἡ γὰρ εἰς αὐτὸν (τὸν Θαλῆν) ἀναφερομένη ναυτικὴ ἀστρολογία Φώκου λέγεται εἶναι τοῦ Σαμίου"].
•  P. Kroh, Λεξικό αρχαίων συγγραφέων Έλλήνων και Λατίνων, "Φωκος ο Σάμιος", εκδ. USP, 1996.
•  Α. Παλαλάς, "Η Ναυτική Αστρολογία του Θαλή", Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση, 2, 1985, σελ. 279-294.

---