Ο Φιλίσκος ο Μιλήσιος ήταν ρητοροδιδάσκαλος του 4ου π.Χ. αιώνα, μαθητής του Ισοκράτη.
Πριν ασχοληθεί με την ρητορική υπήρξε γνωστός αυλητής (παραδοξότατος), και γι' αυτό ο Ισοκράτης τον αποκαλούσε "αυλοτρύπη".[1] Αργότερα ίδρυσε την δική του σχολή στην Αθήνα, όπου μαθήτευσαν οι ιστορικοί Τίμαιος ο Ταυρομενίτης και Νεάνθης ο Κυζικηνός.[2]
Έγραψε ένα εγχειρίδιο ρητορικής τέχνης αποτελούμενο από δύο βιβλία, την βιογραφία του Αθηναίου ρήτορα και πολιτικού Λυκούργου και μια συλλογή αποφθεγμάτων και ρητορικών παραδειγμάτων του δασκάλου του Ισοκράτη.[3] Από τον (ψευδο)Πλούταρχο αναφέρεται επίσης ένα επιτάφιο επίγραμμά του για τον Λυσία.[4]
Από τα έργα του σώζεται ένα απόσπασμα σε πάπυρο της Οξυρρύγχου. Σύμφωνα με τον άγνωστο συγγραφέα του παπύρου αυτού (2ος μ.Χ. αιώνας) ο Φιλίσκος ήταν αυτός που έγραψε για την ιστορία του παιδιού εκείνου που, επειδή το διεκδικούσαν ως δικό τους δυο διαφορετικές μητέρες, ο κριτής έδωσε διαταγή να το κόψουν στα δύο και η καθεμιά τους να πάρει από ένα κομμάτι του. Η διήγηση αυτή, που θυμίζει προφανώς την αντίστοιχη βιβλική ιστορία του Σολομώντα (βλ. Σολομώντεια λύση), προκάλεσε ενδιαφέροντα σχόλια. Ορισμένοι μελετητές ισχυρίσθηκαν ότι η απόλυτη ομοιότητα των ιστοριών αποδεικνύει πως ο Φιλίσκος (και άρα οι Έλληνες του 4ου π.Χ. αιώνα) γνώριζαν ήδη τις ιστορίες της Βίβλου.[5] Ωστόσο, άλλοι μελετητές απορρίπτουν τη σχέση αυτή και υποστηρίζουν ότι και οι δύο ιστορίες (του Φιλίσκου και της Βίβλου), ανεξάρτητα η μία από την άλλη, έχουν ενδεχομένως ως πηγή τους ένα πολύ παλαιότερο ινδικό κείμενο.[6]
1. Λεξικόν Σουίδα (Σούδα), λήμμα: "Φιλίσκος Μιλήσιος".
2. Λεξικόν Σουίδα, λήμμα: "Τίμαιος Ταυρομενίτης" και "Νεάνθης Κυζικηνός".
3. W. Smith, A dictionary of Greek and Roman biography and mythology (1859), "Philiscus of Miletus", τόμος III, σελ.294.
Πριν ασχοληθεί με την ρητορική υπήρξε γνωστός αυλητής (παραδοξότατος), και γι' αυτό ο Ισοκράτης τον αποκαλούσε "αυλοτρύπη".[1] Αργότερα ίδρυσε την δική του σχολή στην Αθήνα, όπου μαθήτευσαν οι ιστορικοί Τίμαιος ο Ταυρομενίτης και Νεάνθης ο Κυζικηνός.[2]
Έγραψε ένα εγχειρίδιο ρητορικής τέχνης αποτελούμενο από δύο βιβλία, την βιογραφία του Αθηναίου ρήτορα και πολιτικού Λυκούργου και μια συλλογή αποφθεγμάτων και ρητορικών παραδειγμάτων του δασκάλου του Ισοκράτη.[3] Από τον (ψευδο)Πλούταρχο αναφέρεται επίσης ένα επιτάφιο επίγραμμά του για τον Λυσία.[4]
Από τα έργα του σώζεται ένα απόσπασμα σε πάπυρο της Οξυρρύγχου. Σύμφωνα με τον άγνωστο συγγραφέα του παπύρου αυτού (2ος μ.Χ. αιώνας) ο Φιλίσκος ήταν αυτός που έγραψε για την ιστορία του παιδιού εκείνου που, επειδή το διεκδικούσαν ως δικό τους δυο διαφορετικές μητέρες, ο κριτής έδωσε διαταγή να το κόψουν στα δύο και η καθεμιά τους να πάρει από ένα κομμάτι του. Η διήγηση αυτή, που θυμίζει προφανώς την αντίστοιχη βιβλική ιστορία του Σολομώντα (βλ. Σολομώντεια λύση), προκάλεσε ενδιαφέροντα σχόλια. Ορισμένοι μελετητές ισχυρίσθηκαν ότι η απόλυτη ομοιότητα των ιστοριών αποδεικνύει πως ο Φιλίσκος (και άρα οι Έλληνες του 4ου π.Χ. αιώνα) γνώριζαν ήδη τις ιστορίες της Βίβλου.[5] Ωστόσο, άλλοι μελετητές απορρίπτουν τη σχέση αυτή και υποστηρίζουν ότι και οι δύο ιστορίες (του Φιλίσκου και της Βίβλου), ανεξάρτητα η μία από την άλλη, έχουν ενδεχομένως ως πηγή τους ένα πολύ παλαιότερο ινδικό κείμενο.[6]
1. Λεξικόν Σουίδα (Σούδα), λήμμα: "Φιλίσκος Μιλήσιος".
2. Λεξικόν Σουίδα, λήμμα: "Τίμαιος Ταυρομενίτης" και "Νεάνθης Κυζικηνός".
3. W. Smith, A dictionary of Greek and Roman biography and mythology (1859), "Philiscus of Miletus", τόμος III, σελ.294.
4. J. M. Edmonds, Greek Elegy and Iambus, 2.11.2.
5. Joseph Mélèze Modrzejewski , Philiscos de Milet et le jugement de Salomon: la première référence grecque à la bible [Ο Φιλίσκος ο Μιλήσιος και η Σολομώντεια λύση: η πρώτη ελληνική αναφορά στην Βίβλο], Bullettino dell' Istituto di Diritto Romano "Vittorio Scialoja", ISSN 0391-1810, Nº 30, 1988, p. 571-597.
6. E. G. Turner, The Papyrologist at Work, Durham, p. 7-14, 1973.
6. E. G. Turner, The Papyrologist at Work, Durham, p. 7-14, 1973.
(Το άρθρο αναρτήθηκε από τον υπογράφοντα και στην ελληνική Βικιπαίδεια)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου