Ο Αέθλιος ο Σάμιος, ιστοριογράφος του 5ου π.Χ. αιώνα, έγραψε σε ιωνική διάλεκτο ένα χρονικό της Σάμου (Ώροι Σαμίων) αποτελούμενο από πέντε τουλάχιστον βιβλία. Σώθηκαν δύο μόνον αποσπάσματα από τον Αθήναιο[1] και τον Κλήμη τον Αλεξανδρέα.[2]
Στο αναφερόμενο από τον Αθήναιο απόσπασμα έγραφε ότι στην εποχή του τα σύκα, τα σταφύλια, τα μήλα, τα ρόδα και οι ομομηλίδες[3] έβγαιναν δύο φορές τον χρόνο.
Το έργο του Αέθλιου μνημονεύεται επίσης από τον Ευστάθιο[4] και το Μέγα Ετυμολογικόν (όπου όμως λανθασμένα αναφέρεται ως "Άθλιος").[5]
[ὅτι δ᾽ ἐν ταῖς Ἀθήναις διηνεκεῖς ἦσαν αἱ ὀπῶραι πᾶσαι, μαρτυρεῖ Ἀριστοφάνης ἐν Ὥραις. τί οὖν παράδοξον ἱστορεῖν δοκεῖ Ἀέθλιος ὁ Σάμιος ἐν πέμπτῳ Σαμίων Ὥρων λέγων: σῦκον καὶ σταφυλὴ καὶ ὁμομηλὶς καὶ μῆλα καὶ ῥόδα δὶς τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐγίνετο].
2. Κλήμης Αλεξανδρεύς, Προτρεπτικός προς Έλληνας, 4·
[... καὶ τὸ τῆς Σαμίας Ἥρας, ὥς φησιν Ἀέθλιος, πρότερον μὲν ἦν σανίς, ὕστερον δὲ ἐπὶ Προκλέους ἄρχοντος ἀνδριαντοειδὲς ἐγένετο].
3. Για τον Αθήναιο ομομηλίδες ήταν τα απίδια [ἄπια]. (Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, βιβλίον 14, 63.)
Άλλοι όμως αρχαίοι συγγραφείς θεωρούν ότι ήταν άγρια μικρά μήλα ή μούσμουλα ή σύκα.
Ο Σαμιώτης συγγραφέας του 19ου αιώνα Επαμεινώνδας Σταματιάδης εικάζει ότι ήταν οι αποκαλούμενες στη Σάμο μπούκνες ή αρμπουκούνες, "ένα είδος σύκα μακρουλά και γλυκύτατα, που ωριμάζουν δύο φορές το χρόνο, το Μάη και τον Αύγουστο".(Επαμεινώνδας Σταματιάδης, Σαμιακά - Ιστορία της Σάμου από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι το 1880, τόμος Α΄, σελ. 252.)
4. Brill’s New Jacoby, Aethlios of Samos.
5. K. Müller, Fragmenta historicorum graecorum (Αποσπάσματα Ελλήνων Ιστορικών), Aethlius Samius, τόμος Δ΄,σελ. 294,
Στο αναφερόμενο από τον Αθήναιο απόσπασμα έγραφε ότι στην εποχή του τα σύκα, τα σταφύλια, τα μήλα, τα ρόδα και οι ομομηλίδες[3] έβγαιναν δύο φορές τον χρόνο.
Το έργο του Αέθλιου μνημονεύεται επίσης από τον Ευστάθιο[4] και το Μέγα Ετυμολογικόν (όπου όμως λανθασμένα αναφέρεται ως "Άθλιος").[5]
Σημειώσεις
1. Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, βιβλίον 14, 68[ὅτι δ᾽ ἐν ταῖς Ἀθήναις διηνεκεῖς ἦσαν αἱ ὀπῶραι πᾶσαι, μαρτυρεῖ Ἀριστοφάνης ἐν Ὥραις. τί οὖν παράδοξον ἱστορεῖν δοκεῖ Ἀέθλιος ὁ Σάμιος ἐν πέμπτῳ Σαμίων Ὥρων λέγων: σῦκον καὶ σταφυλὴ καὶ ὁμομηλὶς καὶ μῆλα καὶ ῥόδα δὶς τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐγίνετο].
2. Κλήμης Αλεξανδρεύς, Προτρεπτικός προς Έλληνας, 4·
[... καὶ τὸ τῆς Σαμίας Ἥρας, ὥς φησιν Ἀέθλιος, πρότερον μὲν ἦν σανίς, ὕστερον δὲ ἐπὶ Προκλέους ἄρχοντος ἀνδριαντοειδὲς ἐγένετο].
3. Για τον Αθήναιο ομομηλίδες ήταν τα απίδια [ἄπια]. (Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, βιβλίον 14, 63.)
Άλλοι όμως αρχαίοι συγγραφείς θεωρούν ότι ήταν άγρια μικρά μήλα ή μούσμουλα ή σύκα.
Ο Σαμιώτης συγγραφέας του 19ου αιώνα Επαμεινώνδας Σταματιάδης εικάζει ότι ήταν οι αποκαλούμενες στη Σάμο μπούκνες ή αρμπουκούνες, "ένα είδος σύκα μακρουλά και γλυκύτατα, που ωριμάζουν δύο φορές το χρόνο, το Μάη και τον Αύγουστο".(Επαμεινώνδας Σταματιάδης, Σαμιακά - Ιστορία της Σάμου από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι το 1880, τόμος Α΄, σελ. 252.)
4. Brill’s New Jacoby, Aethlios of Samos.
5. K. Müller, Fragmenta historicorum graecorum (Αποσπάσματα Ελλήνων Ιστορικών), Aethlius Samius, τόμος Δ΄,σελ. 294,
(Το άρθρο αναρτήθηκε από τον υπογράφοντα και στην ελληνική Βικιπαίδεια)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου